Extended File System (Ext) Linux işletim sisteminde varsayılan olarak gelen, sistemin ana bileşenlerinden biridir. Türkçesi Genişletilmiş Dosya Sistemi olan bu bileşen, son derece güvenli ve hızlıdır. Linux’un farklı dağıtımlarında en fazla kullanılan dosya sistemi olarak öne çıkmaktadır.
Ext ortaya çıktığı andan itibaren geliştirilmeye devam edilmiş ve ardından Ex2, Ext3 ve Ext4 çıkmıştır. Tüm bu dosya sistemleri bariz bazı avantajlarıyla ve güçlü yanlarının sürekli olarak geliştirilmesiyle dikkat çekmektedir.
Ext Nedir?
Linux için geliştirilmiş olan ilk dosya sistemi Ext olarak karşınıza çıkacaktır. Bu sistem Unix işletim sisteminin yapısına sahiptir. Bu dosya sistemi ilk olarak 1992 yılında tasarlanmıştır.
Bununla birlikte Ext dosya sistemi inode tablosu ve parçalanma gibi bazı konularda ciddi sorunlar yaratabiliyordu. Bu sebeple bu sorunları çözen Ext2 geliştirilmiştir. Ext2 çok daha popüler olarak uzun süreler boyunca kullanılmıştır.
Ext2 Nedir?
Ext2, Linux için genişletilebilir sistem olarak Remy Card tarafından geliştirilmiştir. Linux topluluğu içerisindeki en başarılı sistemlerden biri olan bu sistem İkinci Genişletilmiş dosya sistemidir.
Ext2, dosyalardaki verilerin, veri bloklarında kaydedilmesini sağlamaktadır. Bu veri bloklarının tümü aynı uzunluğa sahiptir. Her dosyanın boyutu, tam sayı olan blok sayısına yuvarlanmaktadır. Blok boyutu 1024 bayt olduğu takdirde, 1025 baytlık bir dosya için iki tane 1024 baytlık blok içermektedir. Dosya sistemi bloklarının tamamı veri içermemektedir. Bazıları dosya yapısını açıklayan bilgiler için de kullanılmaktadır. Her biri inode veri yapısına sahip şekilde tanımlanan dosya sistemi topolojisini tanımlar.
Bir inode, dosyada verilerin hangi bloklarda olduğunu ve dosyaya erişim iznini, değiştirilme tarihini, dosyanın türünü açıklar. Sistem içerisindeki her bir dosya benzersiz bir inode tarafından tanımlanmaktadır. Her inodu onu tanımlayacak olan benzersiz bir numaraya sahiptir.
Ext3 Nedir?
Ext3, üçüncü genişletilmiş dosya sistemidir ve günlük kayıt teknolojisini barındırmaktadır. Ext3, Linux dağıtımları içerisinde hala en çok kullanılan dosya sistemidir. Ext2’den farklı olarak Ext3, günlükleme sistemiyle çalışmaktadır. Bununla birlikte Ext3 sistemi monte edilerek, Ext2 sistemi olarak kullanılabilmektedir.
Ext3 ile birlikte gelen önemli yeniliklerden biride dengeli bir ikili ağaç kullanmasıdır. Bunun yanı sıra Orlov disk blok eşleştiricisi de içermektedir. Bölümler konusunda Ext2 ve Ext3 temelde aynı yapıya sahiptir.
Ext2 ve Ext3 dosya sistemleri arasında tam uyumluluk vardır. Ext2 sistemi Ext3’e çevirebilir ya da tam tersini yapabilirsiniz. Disk biçimi aynı olduğundan sistemler kolayca yapılandırılabilmektedir.
Ext3 Dosya Sistemi Avantajları
Bu dosya sistemi, rakiplerine kıyasla saklanan verileri kaybetmeksizin ya da diski biçimlendirmeden Ext2’den Ext3’e yükseltmenize olanak sağlamaktadır. Bunun yanı sıra CPU tüketimi son derece düşüktür. Göreceli olarak sade olması ve uzun test süreleriyle, diğer Linux sistemlerine oranla da daha güvenilir bulunmaktadır.
Ext3, günlük kaydı ve birden çok bloğa yayılmış olan dizinler için ağaç dizinlerini eklemiştir. Bu dosya sistemi iki farklı boyut sınırına sahiptir. Boyut sınırı ise 231-1 bloktur.
Ext3 dosya sistemi içerik dosyaları ve meta verilerini ana dosya sistemine almadan önce günlüğe kopyalar. Bu durum belirli zamanlarda performansın artmasını sağlamaktadır. Bu günlükte içerikler kaydedilmemektedir. Ancak ilişkili olan meta veriler, günlükte kopyalanan, işaretlenmemiş dosya içeriğinin diske yazılmasını sağlar.
Bu dosya sistemi çoğu Linux dağıtımında varsayılan sistem olarak kabul edilmektedir.
Ext4 Nedir?
Ext serisi içerisinde en gelişmiş format Ext4 olarak karşınıza çıkacaktır. Ext4 dosya sistemi, dosyaların meta bilgilerini öncelikle bir günlüğe kaydeder. Bu sayede verilerin bütünlüğü sağlandığından, hataya daha dayanıklı bir sistemdir. Linux 2.6.28 sürümünden bu yana Ext4 dosya sistemini resmi olarak desteklemektedir.
İlk olarak 2008 yılında çıkan Ext4, kendinden önceki sürümlere kıyasla bazı önemli veri yapılarını değiştirmiştir. Bunun yanı sıra bu sürüme yalnızca kayıt defteri işlevi eklenmiştir. Ext4, kendinden önceki sürümlere oranla hem daha güvenilir özelliklere sahiptir hem de daha iyi bir performans sergiler. Birkaç komutla, diski biçimlendirmek ya da sistemi yeniden yüklemek zorunda kalmadan farklı sürümlere geçiş yapabilirsiniz.
Ext3 dosya sistemi 2 TB maksimum dosya boyutunun 16 TB’sini desteklemektedir. Ext4 ise 1 EB yani 1024 TB dosya sistemiyle birlikte 16 TB maksimum dosya boyutunu destekler. Bunun yanı sıra Ext3 32.000 alt dizin desteklerken, Ext4 sınırsız sayıda alt dizini destekleyebilmektedir.
Ext4 Dosya Sisteminin Avantajları
Kendinden önceki sürüm olan Ext3, en kısa sürede tahsis edilen blok tahsisiyle çalışırken, Ext4 ise daha modern dosya stratejilerini kullanmaktadır. Blokların dağıtımında başlayan dosyalar, diske yazılana kadar önbellekteki tahsisi mümkün mertebe geciktirmektedir. Bu sayede veri bloklarının dosya dağılımı ve performansı önemli ölçüde artmaktadır.
Bunun yanı sıra Ext4, inode tablosuna her grubun kullanılmayan inode listesini ekler. Ext4 doğrulama kaydıyla da ön plana çıkar. Ext4 kayıt fonksiyonuyla, performansı arttırır. Bunun yanı sıra güvenliği artırmak için iki aşamalı sistemin bir aşamada kaydedilip kaydedilemeyeceğini belirlemek adına veri kaydını pratik bir şekilde doğrulayabilir.
Bu dosya sistemlerinde kayıt defterleri her zaman için aşırı biçimde yüklenebilir. Ext4 dosya sistemi kayıt defterinizi kapatmanızı mümkün kılar. Bu sebeple özel ihtiyaçları olan kullanıcılar performanslarını çok daha üst seviyeye çekebilir.
Ext4 inode özellikleriyle dikkat çekmektedir. Bu sistem en büyük inode’u desteklemektedir. Bunun yanı sıra özelliklerin ve inode stokunun hızlı biçimde genişlemesini de desteklemektedir. Son olarak Ext4, performansı optimize etmek adına verileri yeniden yazmak için diske dahili biçimde önbellekle donatılmıştır. Bu sebeple dosya sistemi onay günlüğünü, günlük verisinden sonra diske yazar. Önce kayıt onayı yazılması durumunda verilerin bütünlüğü etkilenebilmektedir.
Ext Dosya Sisteminde Veri Kurtarma
Ext dosya sisteminde kullandığınız sürüme de bağlı olarak veri kaybı riskinin ortaya çıktığı bazı durumlar meydana gelebilir. Veri kaybı dosya sisteminden bağımsız olarak tamamen kullanıcı hatasına bağlı olarak da yaşanabilmektedir. Veri kaybı durumunda birçok kullanıcı, ciddi maddi ve manevi zararları göğüslemek zorunda kalabilir. Bu gibi bir durumda verilerinizi kurtarmanın bazı yöntemleri vardır.
İster Ext dosya sistemi olsun, isterse farklı sistemler olsun verilerinizi bir şekilde kaybettiğinizde Gold Data’ya başvurabilirsiniz. Gold Data, gelişmiş bir teknolojiyle donatılmış laboratuvara ve uzman bir kadroya sahiptir. Bu sayede Gold Data ile kaybettiğinizi düşündüğünüz verilere başarılı bir biçimde yeniden kavuşabilirsiniz. Kaybettiğiniz verilerinize ulaşmanın yollarını öğrenmek için bizimle iletişime geçebilir, Gold Data’nın avantajlı tekliflerinden faydalanarak verilerinizi yeniden kazanabilirsiniz.
