Network-attached storage (NAS) veya Türkçeye çevrilmiş haliyle ağa bağlı depolama çözümleri, birden fazla kullanıcının aynı anda merkezileştirilmiş bir disk birimine bağlanarak veri alışverişi yapabilmesini sağlayan yenilikçi bir teknolojidir. Dünyanın neresinde olursanız olun, NAS depolama birimine uzaktan bağlantı kurup dosya transferi sağlayabilmeniz mümkündür. Aynı şekilde lokal ağ (LAN) üzerinden standart ethernet bağlantısı kurarak paylaşıma açılmış bu depolama birimine de erişim kurulabilir.
Birbirlerine çok benzeyen NAS cihazları genellikle kutu şeklinde bir tasarıma sahiptir. Tarayıcı üzerinden ayarlamaları yapıldığı için ekran, klavye veya fare gibi bileşenlere ihtiyaç duymaz. Her bir NAS birimi kendine özgü IP adresine sahiptir ve LAN üzerinden de erişime açıktır.
Yüksek depolama alanı, düşük satın alma maliyeti ve kolay erişim imkânı gibi avantajlarıyla öne çıkan NAS'ı günümüzde hem bireysel kullanıcılar hem de KOBİ ve işletmeler tercih ediyor. Dosya arşivleme ve yedekleme yapmak için de NAS teknolojisinin sık kullanıldığı söylenebilir.
Ağa bağlı depolama çözümleri (NAS) ile Microsoft Office belgelerinin yanı sıra fotoğraf, video, müzik, web sitesi başta olmak üzere akla gelebilecek her türden dosya depolanıp saklanabilir. Bir diğer alternatif çözüm olan storage area network (SAN) ise çoğunlukla kurumsal işletmelerce tercih edilir ve genellikle veritabanı gibi komplike dosyaların depolanması amacına hizmet eder.
Ağ Bağlantılı Depolamanın Amacı Nedir?
Kolay ve hızlı bir şekilde aynı depolama alanı üzerinde veri alışverişi gerçekleştirmek, önemli dosya ve belgelere uzaktan erişim sağlayabilmek için NAS yani ağ bağlantılı depolama alanı teknolojisi kullanılır. Birden fazla kullanıcının aynı depolama birimine erişip ortaklaşa çalışma yapabilmesi mümkündür. Öyle ki farklı zaman dilimlerindeki insanlar bile aynı dosyalarda çalışıp düzenlemeler yapabilirler.
NAS kablosuz router yardımıyla dosyaları kullanıcıların erişimine açtığı için internete bağlı akıllı telefon veya bilgisayarlar aracılığıyla ihtiyaç duyduğunuz belgelere kolayca ulaşabilirsiniz. Kişiye özel bulut depolama sistemi kurmak için de yine NAS teknolojisinden faydalanabilirsiniz. KOBİ ve işletmeler de sıklıkla NAS'tan faydalanırlar.
Bazı NAS çözümleri büyük işletmeleri hedef alarak geliştirilmiştir. Bazılar ise ev tipi kullanıcılar ve küçük işletmelerin kullanımı için idealdir. Kritik önemde olmayan verileriniz için tek çekmeceli, daha büyük hafızaya ihtiyaç duyanlar içinse çift sürücü çekmeceli versiyonları tercih edilebilir. Kurumsal NAS cihazları ise genelde yüksek veri şifreleme yeteneklerine sahiptir ve en az 4 tane disk çekmecesine ev sahipliği yapar.
NAS Cihazları Neden Önemlidir?
Bu teknoloji hayatımıza girmeden önce işletmeler ve bireysel kullanıcılar verilerini saklayıp uzaktan erişebilmek için özel sunuculara para ödemek zorunda kalıyordu. Hafıza yeterli gelmediği zaman da yine fahiş ücretler ödemek gerekebiliyordu. NAS sayesindeyse HDD veya SSD satın alıp bunu ilgili disk çekmecesine takmanız yeterli oluyor. Bu şekilde ölçeklenebilir olması NAS'ın en önemli avantajlarından biri.
Ek olarak çoğu NAS cihazı üreticisi bulut depolama hizmeti sağlayan dev şirketlerle işbirliğine gitmiş durumdadır. Bu kapsamda yangın, çalınma veya hasar görme gibi olumsuzluklardan etkilenmemeniz için düzenli olarak dosyalarınızı bulut depolama servislerine yedekleme hizmeti de sunuyorlar.
NAS kurulumu yaparken yazma ve veri okuma hızı daha yüksek olduğu için SSD'lerden yana tercih kullanmanız çok önemli. HDD'ler üzerinde aynı anda birden fazla kullanıcı işlem yaptığında hata alma ihtimaliniz daha yüksek çünkü.
Ağ Bağlantılı Depolama Ne İçin Kullanılır?
Gelelim bu yeni nesil teknolojiyi ne için kullanmanız gerektiğine. NAS cihazınızda kullanacağınız depolama biriminin HDD mi SSD mi olacağına karar vermeden önce ihtiyaçlarınızı göz önünde bulundurmanız çok önemli. Eğer çok fazla kullanıcı aynı disk üzerinde işlem yapmayacaksa ve fazla depolama alanına ucuza erişmek istiyorsanız tercihiniz HDD olmalı. Aksi takdirde SSD'ler daha mantıklı bir seçenek olarak gündeme geliyor.
Bireysel kullanıcılar kişisel NAS sistemlerini film ve müzikleri saklamak, otomatik yedekleme yapmak gibi işlemler için tercih ediyorlar. Şayet siz de
- Akıllı TV için depolama alanı oluşturmak istiyorsanız,
- Güvenlik kamerası gibi sistemleri yönetiyorsanız,
- Torrent dosyalarını yönetmek istiyorsanız,
- Kişisel bulut depolama alanına sahip olmak istiyorsanız,
- Kişisel bir web sitesi tasarlamak ve test etmek istiyorsanız,
NAS çözümleri sizin için ideal olabilir.
Kurumsal tarafta ise işletmeler genelde aşağıdaki amaçlar doğrultusunda NAS teknolojisinden faydalanıyor.
- Felaket senaryolarına karşı yedekleme çözümü olarak
- Web veya sunucu bazlı uygulamalar geliştirip test etmek
- Mesajlaşma uygulamalarını host etmek
- Açık kaynak uygulamaları barındırmak
- E-posta, multimedya dosyaları, veri tabanları ve çıktıları muhafaza etmek
Büyük ölçekte bir firma sahibi olduğunuzu düşünün. Çalışanlarınızın aynı ortak sunucu üzerinde çalışması, dosyalar oluşturup mevcut belgeler üzerinde değişiklik yapabilmesi için NAS depolama çözümü sizin için olmazsa olmazdır. Örnekler çoğaltılabilir.
Bir NAS Cihazının Bileşenleri Nelerdir?
Genelde siyah, çekmeceli bir kutuya benzer tasarımla kutudan çıkan NAS cihazlarının bileşenleri hiç de kafa karıştırıcı değildir. Ağ bağlantısı üzerinden depolama birimlerine erişebilmenizi sağlayan NAS cihazlarının büyüklüğü ne olursa olsun, genelde aşağıdaki 4 ana bileşenden meydana gelir.
CPU: Her NAS cihazının kalbi CPU yani işlemcidir diyebiliriz. NAS işletim sistemini çalıştırmaktan sorumlu olan CPU ile depolama birimine erişip okuma ve yazma işlemlerini sağlayabilirsiniz. Genelde ev ve işyerlerinde kullandığımız bilgisayardakilerden farklı bir işlemciye ev sahipliği yapan NAS aletleri çok düşük enerji tüketimi yaparlar. Aynı şekilde çok yüksek performans sağlamak üzere tasarlanmışlardır.
Ağ arayüzü: Klavyesi ve ekranı olmayan bir cihazın ayarlarını nasıl yapacaksınız? Tabii ki aynı ağa bağlı başka bir bilgisayar veya akıllı telefon ile. Wi-Fi üzerinden erişim sağlayabileceğiniz her NAS cihazının kendine özgü, kurulum ayarlarını yapabileceğiniz bir ağ arayüzü vardır. Eğer kablosuz ağ kullanmıyorsanız Ethernet bağlantısıyla da NAS'ın ayarlarında değişikliğe gidebilmeniz mümkündür.
Depolama: Disk sürücülerini NAS'a yerleştirip mevcut hafızayı artırıp azaltmanız imkânlar dahilindedir. Her NAS cihazı çekmece şeklindeki disk yuvalarına ev sahipliği yapar. HDD veya SSD'ler arasında tercihte bulunabilirsiniz. Dilerseniz bu ikisini birden kullanmak da yine size kalmış.
Torrent'ten indirdiğiniz verileri HDD'de saklayabilir, günlük işlem yapmanız gereken belgeleri ise SSD'de saklayabilirsiniz mesela.
İşletim sistemi: Her ne kadar ekranı olmasa yani biz göremesek de her NAS cihazının kendi işletim sistemi vardır. Takılı diskleri kullanıcıların erişimine açmak ve bulut depolama alanına yedekleme gibi işlemleri yürütebilmek için bu işletim sistemleri kullanılır. Netgear ReadyNAS, QNAP QTS, Zyxel FW ve TrueNAS Core önde gelen NAS işletim sistemlerinin arasında yer alır.
NAS Cihazı Türleri Nelerdir?
Kurumsal ve bireysel müşterilere yönelik onlarca farklı NAS cihazı türü piyasada mevcut. Siz de ihtiyaç, beklenti ve bütçeniz doğrultusunda bunlar arasından tercihte bulunabilirsiniz.
Performans ve kapasite beklentiniz çok yüksek değilse ev tipi NAS cihazlarını satın almak başlangıç için ideal olabilir. Genelde kutudan boş HDD yuvalarıyla çıktığı için yine bütçe ve ihtiyacınıza göre depolama birimleri satın almanız gerekecektir.
Dell, Fujitso, Hitachi Vantara, Huawei, IBM, Oracle, Seagate, Verbatim ve Western markaları önde gelen NAS çözüm üreticileri arasında yer alır.
