RAID diskler; aralarında veri paylaşımı ya da kopyalama için birden fazla sabit diskle çalışarak kullanılan veri depolama tasarımı olarak karşınıza çıkar. RAİD yapılarının büyük bir bölümü birbirine ayaklarından bağlanmış dağcılara benzetilebilir. İçlerinden biri yürüyemez durumda olduğunda, diğerlerinin sorunsuz şekilde yürümesine engel olabilir ya da durmasına neden olur. Ancak doğru bir RAID tercih edildiğinde, verilerin doğal akışından kendiliğinden yedeklenmesi mümkün olabilir. Tek bir diskle kıyaslandığında RAID sistemlerin dikkat çeken en önemli farkı; hata toleransını, veri bütünlüğünü, iç çıkarma yeteneğini ve toplam disk kapasitesini artırdığı söylenebilir. Özgün şekilde disk kapasitesini artırmak ile beraber, disk performansını da yükseltmesi ve verileri eş zamanlı olarak yedeklemeyi sayabilir.
RAID (Redundant Array of Independent Disks), en az iki farklı depolama ortamının bir araya getirilmesi olarak ifade edilirken, Türkçe çevirisi ise ‘’Yedekli Bağımsız Diskler Dizisi’’ olarak bilinir. RAID konsepti; veri toplam cihazlarının güvenilirliğini üst düzeye çıkararak tek bir büyük mantıksal sürücü oluşturmayı hedefler. Klasik HDD sabit diskleri için geliştirilen bu sistem, günümüzde sunucu ortamlarında yaygın şekilde kullanılır. RAID sistemin temel hedefi ise verilerin yedek şekilde depolanmasını sağlamaktır. Bu durum, bireysel sabit sürücüler arızalandığında genel ağın bütünlüğünün ve işlevselliğinin tehlikeye atılmamasını sağlar.
RAID’ler Ne İşe Yarar?
RAİD sistemleri, sunucu ortamlarında yer alan çok önemli bileşenler olarak görülür. Klasik yedekleme yöntemlerinin yetersiz kaldığı durumlarda saklanmış veriler için aktif şekilde kullanılır. Sunucu yapılarında, RAID’ler tek bir sabit diskin arızalanmasının veri kaybına neden olmasının önüne geçer. RAİD sistemi kullanmanın bilinen bir diğer avantajı ise depolama kapasitesinde artış ve daha iyi okuma-yazma hızları bulunur.
RAİD sistemleri, veri kaybıyla alakalı arıza durumlarında çok can sıkıcı olabilir. Ancak alanında uzman ve deneyimli kişiler tarafından gerçekleştirilen RAİD veri kurtarma çalışmaları genel olarak başarılı olur. RAID grupları farklı ihtiyaçlar mevcuttur ve 0’dan 6’ya kadar seviyelere ayrılır. RAID-1’in birleştirildiği RAID-10 gibi karışık formlarda söz konusu olabilir. Ancak sıklıkla kullanılan bir hibrit form olan RAID-50’de mevcut olabilir. RAİD veri kurtarma çalışmaları, seviyelere göre farklılık gösterebilir. Örnek vermek gerekirse; RAID-1’den veri kurtarma çabası, RAID-0’dan veri kurtarma çabasından çok daha farklıdır. RAID onarımı ve RAİD veri kurtarma, birbirinden farklı teknik yetkinlik alanları gerektirir.
RAİD Veri Kurtarma Nasıl Yapılır?
Bilgisayara sistemleri ilk geliştirildiği dönemlerde veri toplama alanları küçük ve sınırlıyken, günümüz teknolojisinin gelişmesiyle ve tüm verilerin dijitalde saklanmaya başlamasıyla beraber büyük depolama alanları kullanılmaya başlanmıştır. Büyük depolama alanları farklı uygulamalarla birden fazla hard diskin aynı yapı üzerine bulundurularak birleştirilmesi ve çok geniş bir kullanım alanının oluşturulmasına RAID ismi verilir. RAID sistemlerinde kayıtlı bulunan verilere silindiği zaman veri kurtarma işlemi nasıl yapılır? Bilişim teknolojisinde en zor işlemlerden biridir. RAID sistemlerin kurulumu ve bu sistemlerin yönetimi çok büyük bir uzmanlık ister. RAID yapılarından veri kurtarma işlemi uzmanlık gerektiren bir konudur.
RAID Tipleri
Daha önce bahsedildiği gibi, sabit disklerin RAID’de birbiriyle birleştirilen şekline ‘’level’’ ismi verilir. Ancak farklı olası sabit disk kurulumları aşamalar şeklinde birbirinin üzerine inşa edilmediği için, bu isim her zaman yanlış anlaşılmaların ortaya çıkmasına neden olur. Bireysel level numaraları temel olarak hiçbir şekilde bağlantılı değildir ve sadece RAID’in yapısı ve sonraki işlevi için farklı yaklaşım şekilleri olarak tanımlanır. Ortak seviyeler ise özellikle RAID 0, RAID 1, RAID 5 ve RAID 6’yi içerir. İki RAID seviyesinin kombinasyon olarak kullanılması da mümkündür. Örneğin; RAID 10, birkaç RAID 1 sisteminden birleştirilen bir RAID 0 sistemini tanımlamak demektir.
Buna bağlı olarak:
- RAID 0:RAID 0 veri kurtarma açık bir şekilde ifade edilmesi gerekirse RAID 0 etiketi altına çalışan sabit disk ağları, depolama için yedekleme işlemine yeterince güvenmediği için RAID sistemleri olarak sayılmaz. Bu modelin tek amacı, iki ya da daha fazla sabit sürücüyü bir mantıksal sürücü oluşturacak şekilde birleştirerek veri erişiminin daha çok hızlanmasını sağlar. Bu amaçla, veriler ardışık bloklar şeklinde bireysel veri taşıyıcıları üzerinde eşit olarak dağıtılır. İngilizce ’de ise bu bloklara ‘’stripes’’ ismi verilir. Bu yüzden RAID 0 ‘’şeritleme’’ olarak da bilinir. Ağ, çok daha fazla depolama kapasitesi ve daha yüksek bir üretim hızı oluştururken, güvenliği de doğal olarak düşer. Bu durumda bir sabit sürücü arızalanırsa tüm veriler kaybolur,
- RAID 1: RAID 1 veri kurtarma, ‘’Mirroring’’ olarak ifade edilir. Bu ağ içerisinde tüm bütünleşik sabit diskler her zaman aynı veri durumuna sahip olurken, tam bir yedekleme sunar ve bireysel depolama ortamlarının arızasını kolay şekilde karşılama özelliğine sahiptir. Sonuç olarak RAID’ın kapasitesi her zaman ilgili en küçük sabit diskin kapasitesi kadar yüksek olabilir. RAİD 1’deki yazma hızı ise tek bir sürücüdeki kadar hızlı performans sergiler. Bununla ilgili panelleri kendi kanallarına bağlayarak okuma hızını iki katına çıkarmak mümkündür,
- RAİD 5: RAİD 5 veri kurtarma; sayısı tipik şekilde eşit olmayan, üç, beş, yedi vs. olan üç ya da daha fazla sabit disklerden oluşan geniş çaplı bir ağı tanımlar. Depolama konsepti, RAID 0’dan bilinen şeritleme işlemini kullanır ve verileri farklı veri taşıyıcıları arasında bloklar şeklinde dağıtır. Veri bloklarıyla beraber eşlik bilgisi, bir depolama alanının arızalanması halinde kaybolan verileri geri yüklemek amacıyla kullanılan sabit sürücüler üzerine eşit şekilde dağıtılır. Bu sayede RAID 5, tek bir sürücüden çok daha yüksek bir okuma hızı ve ayrıca daha yüksek güvenlik sağlar. Blokları sürekli olarak yeniden hesaplama ihtiyacından kaynaklı olarak yazma hızı kıyasla yavaş olur,
- RAID 6: RAID 6 veri kurtarma RAID seviye 6 RAİD 5’e yakın bir yaklaşım izler. Bu yaklaşım ile veriler, tümleşik depolama bileşenlerine eşit olan bloklar halinde dağıtılır ve eşlik bilgisi daha fazla güvenlik sağlar. Bu durum RAID 6’nın iki adede kadar (en az dört) sabit diskin aynı anda arızalanması ile baş edebileceği anlamına gelir. Bu yüzden ağ, yüksek düzeyde veri güvenliğini ve daha iyi okuma erişimi imkânını sunar,
- RAİD 10: RAİD 10 veri kurtarma RAID 10 ya da RAID 1 -0, RAID düzey 0 ve RAID düzey 1’in özelliklerini bir araya getirir. Bu durum daha yüksek veri çıkış hızı ve artırılan veri güvenliği sağlar. Bu amaçla birkaç RAID 1 sistemi bir RAID 0 dizisiyle birleştirilir. Bu sayede en az dört sabit sürücü gerekliliği ortaya çıkar.
RAİD Sunucu ve Yapılandırmaları
Günümüz şartlarında dünyanın her yerinde küçük ve orta ölçekli işletmelerin çok büyük bir çoğunluğu, depolama çözümleri için RAID ile yapılandırılmış olan sistemlere dönüş yapmıştır. RAID dizelerini günümüz şirketlerinde kullanmanın en önemli nedenlerinden biri, çözümün sunduğu hasara karşı çok yüksek bir tolerans seviyesi ve sistemin düşük edinme ve bakım maliyetleri olabilir.
Ancak bir Server RAİD Dizesi, (Sabit diskler ve kontrol birimi kartları da dahil olmak üzere) bileşen arızaları ya da çalışma ve uygulamanın bozulması sonucunda veriler kullanılamaz çoğu durumda bozuk hale gelir.
RAID Dizeleri Neden Arızalanır?
Bu hatalar dört genel kategoride değerlendirilir:
- İnsan hatası,
- Donanım kaynaklı olan RAİD hatası,
- Yazılım kaynaklı RAİD hatası,
- Uygulama hatası.
RAID Verileri Hangi Durumlarda Geri Yüklenebilir?
RAİD veri kurtarma; farklı sorun durumlarında yapılan bir işlem olarak karşınıza çıkar. My Disk ile RAİD sistemi fiziksel, mantıksal ya da elektronik olarak hasar gördüyse RAİD veri kurtarma işlemi gerçekleştirebilir.
Bir RAİD veri kurtarma işlemine genel olarak aşağıdaki sorunlar neden olur:
- Yanlışlıkla silme, biçimlendirme RAİD veri kurtarma işlemi,
- Bir ya da daha fazla sabit sürücünün elektronik arızası,
- Su ve ısı hasarı,
- Yazılım hatası ya da virüs saldırısı,
- Diğer farklı yazılım, kullanıcı hatası ve donanım.
RAİD Veri Kurtarmada Uzmanlık
RAID bağlantılarında bulunan sabit sürücüler elektriksel, mekanik olarak ya da mikro program alanında hasar gördüyse, bu durum genel olarak veri kaybına neden olur. Sebebini bilseniz bile RAID verileri kendiniz geri yüklemeye çalışmamanız gerekir. RAID dizisinden veri kurtarmayı, RAİD kurtarma ve RAID onarımı konusunda alanında bilgili bir uzmana bırakmalısınız. Bu arada yaşanan mantıksal hatalardan kaynaklı RAID’den silinen verileri geri yüklemek gerektiğinde de geçerli olacaktır. Kendi kurtarma girişiminiz başarısız sonuçlanırsa, RAID dizisinin veri kurtarma şansı da azalır.
Gold Data RAİD veri kurtarma konusunda üst düzey kalite standartlarında hizmet anlayışını bulabileceğiniz nitelikli bir firmadır. Uzun yıllardan süregelen bu çalışma tecrübesi sayesinde verilerinizi güvenli şekilde kurtarma deneyimi yaşamak için web sitemizi ziyaret edebilir ve iletişim numaralarımızı kullanarak bizimle irtibat kurabilirsiniz.
